کس عزیز من نشد واقف بر اسرار خدا

یوسف مصری بود حیران بازار خدا

نور خورشیدی از شراری بنگری گر واقفی

زانکه از هر ذره تابان است انوار خدا

بگذر از رنگ یقین و چون صبا بیرنگ شو

گر گل توحید میجویی ز گلزار خدا

زامتحان لطف حق اندیشه کن و زغم منال

در مباز از اندکی غم لطف بسیار خدا

ما چه دریابیم ازو گر در میان نبود نبی

طوطی هم صوت ما گویا بگفتار خدا

***خاک ما را کی بود با بحر عزت رابطه

گر نباشد مصطفی چون ابر رحمت واسطه

آنکه ذاتش شد سبب در نظم عالم مصطفاست

فخر عالم آدم آمد فخر آدم مصطفاست

حرف حرف آمد رسل تا نامه پیغمبری

ختم بر مهر نبوت شد که خاتم مصطفاست

قصه جان بخشی عیسی بهل با مردگان

کاین نفس جانبخش بر عیسی مریم مصطفاست

جز به انوار ولایت در نمی یابد کسی

راز سر پوشیده حق را که محرم مصطفاست

***شهر علم مصطفی را جز علی کس در نیافت

کی چنان شهری کسی دریافت تا آن در نیافت

دیده عقل است محروم از کمال مرتضی

کی درین آیینه میگنجد مثال مرتضی

جلوه کامل صفات الله را در ذات اوست

شاهد خلق جمیل است و جمال مرتضی

دشمن ساقی کوثر را ز دوزخ بدترست

این که دارد داغ حسرت از زلال مرتضی

هم ملک هم شیر حق هم بحر دین هم فتح علم

آدمی صورت نمی بندد مثال مرتضی

نامه اعمال ما ختم است بر توقیع لطف

زانکه مهر مرتضی داریم و آل مرتضی

***سینه پر علم حیدر بحر مالامال بود

گوهر شبیر و شبر شاهد احوال بود

گر فلک واقف شدی از تلخی کام حسن

آنچنان زهری کجا میریخت در کام حسن

جز نکویی از نکو چیزی نمیآید پدید

لاجرم خلق حسن ظاهر کند نام حسن

خرقه ظاهر مبین چون گل که زیر جامه داشت

خار خار از خرقه پشمینه اندام حسن

آستانش کعبه قدس است زان خیل ملک

میپرد همچون کبوتر بر دو بام حسن

کس بگفتن در نیابد تلخی از آشام زهر

هم حسین تشنه لب داند در آشام حسن

***محنت درد حسن هر چند دلها خون ازوست

تلخی لب تشنگیهای حسین افزون ازوست

چون ز عالم تشنه لب شد سرو آزاد حسین

کار ما از گریه سقایی است بریاد حسین

گر بجز تسلیم بودی چاره تقدیر حق

چشمها در تیغ کردی تیغ فولاد حسین

آفتابی چون نبی ماه تمامی چون علی

شد قران هر دو یکجا بهر ایجاد حسین

آبروی چون حسینی بهر آبی ریختند

آه اگر نستاند از ایشان فلک داد حسین

کوری آنکس که تیغ ظلم زد بر خاندان

تا قیامت خواهد افزون گشت اولاد حسین

***گر حسین تشنه لب را جان ز محنت سوختند

ماند ازو شمعی که صد عالم چراغ افروختند

بسکه پر شد اشک چون باران زین العابدین

ناودان خون شد از دامان زین العابدین

کشتی نوح است لطف خاندان ورنی جهان

گم شدی در اشک چون طوفان زین العابدین

آدم آل عبا خوانند او را زانکه هست

رونق آدم ز فرزندان، زین العابدین

دیده یعقوب کز هجران یوسف بسته شد

هجر او وصلی است از هجران زین العابدین

آتشش در جان فتد هر کس که خندد همچو شمع

با وجود دیده گریان زین العابدین

***چشم زین العابدین را گر فراق و گریه کاست

قره العینی که دارد او چراغ دیده هاست

روشنی بخش فلک روی چو ماه باقرست

سرمه چشم ملک گردی ز راه باقرست

آنچنان بحری کجا گنجه درین میدان تنگ

سینه اهل یقین آرامگاه باقرست

باوجود بارگاه اوست قندیلی فلک

بلکه قندیلی ازو در بارگاه باقرست

نور فرزندان او باز از جهان ظلمت ز دود

در حقیقت نور ایمان در پناه باقرست

بحربی پایان باقررا دو عالم قطره ییست

جعفر صادق درین دعوی گواه باقرست

***چشم باقر نور حق از مطلع غیبش دمید

در شب قدری که نور صادق از جیبش دمید

قبله اهل حقیقت جعفر صادق بود

مفتی شرع و طریقت جعفر صادق بود

ایکه از فر هما عزت طلب داری بیا

کان همای اوج عزت جعفر صادق بود

بررخ دنیا که میخوانند خلقش سوی خود

آنکه برزد دست همت جعفر صادق بود

موسی کاظم دلیل آمد که بر خلق خدا

آیتی از فضل و رحمت جعفر صادق بود

***گر چه جعفر برد ازین گرداب غم چشم تری

ماند ازو بحری که در هر گوشه دارد گوهری

صبح انوار هدایت موسی کاظم بود

مخزن سر ولایت موسی کاظم بود

ظلمها بردی و خوردی خشم و کردی مردمی

اینچنین محض عنایت موسی کاظم بود

آن گلستان ولایت کز نسیم او دمید

گلبنی در هر ولایت موسی کاظم بود

عقل در تفسیر آیات کمالش کی رسید

کایتی در صد روایت موسی کاظم بود

***گرچه گوهرها ز صلب موسی کاظم چکید

گوهری آمد که صد دریا از آن شد ناپدید

آفتابی چون علی موسی الرضا را در وجود

مشرق صبح سعادت موسی کاظم بود

کعبه اهل صفا روی علی موسی الرضاست

کعبه راهم روی دل سوی علی موسی الرضاست

یک طواف کوی او هفتاد حج آمد ولی

هر قدم یک معبه در کوی علی موسی الرضاست

تحفه صوری که میگویند جان خواهد دمید

در صباح حشر یک موی علی موسی الرضاست

آنکه دروی میزند صد کعبه دست اعتصام

حلقه های جعد گیسوی علی موسی الرضاست

***گر علی موسی الرضا نورش بود و اصل زدوست

شبچراغی چون تقی دارد که نور روز ازوست

هم تقی سر دلش داند کز آن سرچشمه است

کان نه دل بحری بپهلوی علی موسی الرضاست

قاف سیمرغ حقیقت هستی و بود تقی است

قاف تا قاف جهان در سایه جود تقی است

کعبه سودش کی کند هر کس کزو درمانده است

کی شود مقبول حق هر کس که مردود تقی است

نیست مقصود تقی جز آنکه مقصود حق است

لاجرم حق میکند آنرا که مقصود تقی است

گشت طالع آفتاب دولت از دامان او

دولت جاوید گویا بخت مسعود تقی است

***شد تقی زین ظلمت و دامان جان افشاند ازو

وز نقی سرچشمه آب حیاتی ماند ازو

چون برآمد اختر خورشید تاثیر نقی

صد جهان بگرفت انوار جهانگیر نقی

کرد خواب واپسین ناکرده تعبیرش درست

یوسف اندر خواب کی دیده ست تعبیر نقی

کی توانستی چنان آزاد و فارغ زیستن

گر نبودی مهر گردون بنده پیر نقی

غلغل افتد در فلک از بسکه در جوش آورد

حلقه ذکر ملک تسبیح و تکبیر نقی

کی عیان میشد چو سر کنت کنزا مخفیا

گر نه ذات عسگری میداد تشهیر نقی

***گر نقی را پایه شاهی جدا از لشگرست

عسگری لشکر کش اقبال او تا محشرست

چهره مقصود چون زیر نقاب عسکری است

مشرق و مغرب منور ز آفتاب عسکری است

با وجود عسکری گو چشمه حیوان مباش

بحر او یک قطره از چشم پر آب عسکری است

کی تواند با رکابش ماه نو پهلو زند

زانکه شاه تخت گردون در رکاب عسکری است

گر چه بر گردون نیفکند از کرم چشم عتاب

لرزه بر خورشید از بیم عتاب عسکری است

یوسف جان عاقبت خواهد ز جیبی سر زدن

وانکه میزیبد بدین دولت جناب عسکری است

***عسکری در راه حق ضایع نماند رنج او

عاقبت نقد دو عالم سر زند از گنج او

مژده باد ای اهل دل کاینک ظهور مهدی است

ظلمت عالم ز حد شد وقت نور مهدی است

در چنین ظلمی که عالم سر بسر ظلمت گرفت

آنکه آتش در زند تیغ غیور مهدی است

داد مظلومان ز جور ظالمان گرشه نداد

ماجرای ما و ایشان در ظهور مهدی است

مرکب اندر زین و خلق استاده او در صبر وقت

عقل حیران مانده در ذات صبور مهدی است

نامه فرمان که حکم آدم و خاتم دروست

حکم آن منشور در حکم امور مهدی است

***اینچنین نوری که بر افلاک سر خواهد کشید

هم ز جیب اهل بیت مصطفی خواهد دمید

بر گدایان چون فتد فرهمای اهل بیت

پادشاه است آنکه میگردد گدای اهل بیت

ذره بردن بر فلک خورشید راد انی که چیست

می کشد در چشم خاک پاک پای اهل بیت

عقل قدر سنگ و گوهر هر دو داند بیش و کم

کعبه گر لاف صفا زد با صفای اهل بیت

اهل بیت مصطفا گر قدر خود ظاهر کنند

عالمی دیگر بباید از برای اهل بیت

جنبش باد صبا هر لحظه میدانی که چیست

طایر جان میزند پر در هوای اهل بیت

چشمه آب بقا یابی ز ظلمات فنا

گر فنای خویش جویی در بقای اهل بیت

عاقبت چون بیوفایی با تو خواهد کرد عمر

بهتر آن باشد که میری در وفای اهل بیت

یارب از انعام عام اهل بیتش شاد کن

اهلی مسکین که میگوید دعای اهل بیت

نظم او کز محکمی حبل المتین خواندش خرد

ختم آن حبل المتین شد بر دعای اهل بیت

***تا ابد نور علی چون مهر و مه تابنده باد

بر سر ما سایه آل علی پاینده باد

107

موضوعمدح چهارده معصوم

گریز

شاعرمحمد بن یوسف اهلی شیرازی

قالبترکیب بند

سبک پیشنهادیمدح

زبانفارسی